Birçok insan, bir lideri iyi kılan özelliklerin karizma, enerji ve vizyon olduğuna inanıyor. Ancak, diğer tüm özelliklerden daha önemli olan ve büyük liderlerin hepsinin sahip olduğu şey duygusal zekadır. İyi ve başarılı liderler, duygusal olarak zeki kabul ediliyor, bu da kendi duygularını ve başkalarının duygularını anlayabilecekleri anlamına geliyor.
Bu terim, 1996 yılında Dan Goleman’ın “Liderlik: Duygusal Zekanın Gücü” adlı kitabını yayınladığı ve öz farkındalık, düzen, içsel motivasyon, empati ve sosyal beceriler olarak beş bölüm tanımladığı zaman popüler oldu.
Büyük bir lider olmak için kritik öneme sahip duygusal zekanın 5 unsuru bulunuyor:
1) Öz farkındalık (Self-Awareness)
Öz farkındalık, gerçek zamanlı olarak kendi duygularınızı ve tutkularınızı ve bunların başkaları üzerindeki etkilerini kabul etme yeteneğidir. Duygularınızın, davranışınız üzerindeki etkisini ve bulaşıcı olabileceklerini kabul edersiniz. Bu, duygusal açıdan zeki bir liderin, ekibini motive etmek ve sakin bir ofis ortamı sağlamak için duygularına olumlu ve ilham verici bir ton katacağı anlamına gelir.
2) Öz düzenleme (Self-Regulation)
Duygularınızı ve bunun etkilerini anlamak bir şeydir, ancak duygusal zekanın gerçekten önemli bir yönü ise kendini düzenleme, potansiyel olarak olumsuz duyguları yapıcı eylemde kanalize etme veya yeniden odaklama yeteneğidir. Örneğin, korku, harekete geçme konusunda başarısızlığa yol açmaz, ancak bir lidere korktuğu şeyi ele alması için ilham verir.
Öz-düzenleme, kişisel sorumluluk olarak tanımlanabilir veya duygularınızı kontrol etme olarak tanımlanabilir. Hayal kırıklıklarınızdan uzaklaşmaya niyetliyseniz, nefesinizi tutmak ve 10’a kadar saymak yerine, olumsuz düşünceleri kağıda yazmayı ve sonra parçalamayı deneyin.
“Öfkeyle tutuşmak, başka birisine atmak için sıcak bir kömürü yakalamak gibidir: Yanan siz olursunuz.”
-Buda
3) İçsel motivasyon (Internal Motivation)
Duygusal zekanın kilit bir bileşeni de öz motivasyondur. Bu, bir kişinin çalışmalarını sürdürebilmesi için dış doğrulamaya ya da para veya statü gibi faktörlere ihtiyacı olmadığı anlamına gelir. Kendini motive eden bir insan, doğal olarak yüksek standartlara, iyimserliğe ve amaçlarına ulaşma tutkusuna sahip olacaktır. Bu da, böyle bir lider altında çalışan bireyleri motive edecektir.
Peki nasıl kendi kendinize motive olabilirsiniz?
Neden bu işi yaptığınızı ve neden bu konuda tutkulu olduğunuzu düşünün. Amacınızı anlamak ve işinizi neden sevdiğinizi kendinize hatırlatmak önemlidir. İşinizde bir engelle karşılaşırsanız, bundan pozitif bir yan bulmaya çalışın ya da ders çıkarmayı deneyin.
4) Empati
Empati yeteneği olan liderler, başkalarının yaşadıklarıyla ilişki kurabilir ve yaklaşımlarını buna göre uyarlayabilirler. Liderde empati, hem sözlü olarak söylediklerini hem de ton ve beden dili gibi sözel olmayan ipuçlarını dinlemelerini sağlar. Böylece, sadık ve bağlı bireylerle bir ekip kurulabilir.
Empati yeteneğinden yoksun bir lider, kararlarının veya kelimelerinin diğerleri üzerindeki etkisini fark etmeyecek ve bu da öz-düzenleme becerisini etkileyecektir. Ayrıca ekibinden çok fazla şey isteyebilir veya makul olmayan taleplerde bulunabilir; oysa empati sahibi bir lider, her bireyin durumunun, kişiliğinin ve bunun işlerini nasıl etkilediğini anlayacaktır.
Empatinizi geliştirmek için yapacağının şey çok kolaydır: bir başkasının yerine kendini koymak. Bir şeyleri, başkasının bakış açısından görmek, motivasyonlarını anlamak için paha biçilmezdir.
“Başarının bir sırrı varsa, diğerinin bakış açısını anlama ve kendi açından kendi bakış açın ile durumları görme yeteneğidir.”
-Henry Ford
5) Sosyal beceriler
Sosyal beceriler, ilişki kurma, takım oluşturma ve network sahibi olma olabilir. Sosyal beceriler, zor durumlarla başa çıkmak, uyuşmazlıkların çözümü ve ekip üyelerini motive etmek ve övmek için önemlidir.
Duygusal zekanın bu 5 unsuru, istekli bir lider için önemlidir. Duygusal olarak zeki bir lider olarak duygularınızı nasıl yöneteceğinizi ve ekibinizi motive etmek ve ilham vermek için bunları nasıl kullanacağınızı artık biliyorsunuz. Bir insan, bu 5 öğeyi yönetmede ne kadar iyi olursa başarılı bir lider olma şansı o kadar artar.
